Pomyłki w typowaniu 4

Pomimo znacznych różnic między typami osobowości Jedynki i Czwórki, zdarza się, że są one mylone ze sobą. Zamieszanie zwykle pojawia się, gdy Jedynka, z powodu stresu, zaczyna myśleć, że jest Czwórką, lub gdy Ci, którzy mylnie identyfikują się jako Czwórki, skupiają się wyłącznie na negatywnych cechach niezdrowej Czwórki, a nie na typie jako całości. Odczuwają melancholię, przygnębienie i poczucie wyobcowania od innych, co może skłonić ich do przekonania siebie, że muszą być Czwórkami. Jeśli Jedynki spotkają poważne trudności, mogą „przesuwać się” do Czwórki, aby uniknąć wpadnięcia w jeszcze bardziej niezdrowe poziomy typu Pierwszego, co stanowi znacznie poważniejszy problem. W takich sytuacjach Jedynki zazwyczaj dręczone są poczuciem winy, czują się bezwartościowe i narażone na rozdzierającą pogardę i nienawiść do siebie samego. Mogą nawet odczuwać myśli samobójcze.

Na średnich poziomach rozwoju osobowości Jedynki zazwyczaj zajmują się najpierw swoimi obowiązkami, a dopiero później radzą sobie z emocjami. Brak koncentracji na własnych uczuciach jest w rzeczywistości jednym z głównych powodów ich nierzadkich depresji. Warto również zaznaczyć, że Jedynki są bardziej podatne na depresję niż inne typy osobowości. Z drugiej strony Czwórki zwykle chcą najpierw uporządkować swoje uczucia, a dopiero później zajmują się swoimi obowiązkami. W rezultacie mogą mieć trudności ze zmobilizowaniem się do wykonania zadań. Większość Jedynek nie pozwoliłaby sobie na „pobłażanie” swoim uczuciom w ten sposób przez długi czas. Dla Czwórek o niższym poziomie rozwoju osobowości, nieproduktywne rozpamiętywanie swoich uczuć może być raczej regułą niż wyjątkiem.

Mimo tych różnic, istnieją pewne podobieństwa między Jedynką i Czwórką. Obydwa są perfekcjonistami, niezadowolonymi z rzeczy, takimi jakie są. Obydwa często odczuwają frustrację z powodu siebie i swojego otoczenia, a ich zachowanie może być uważane przez innych za wybredne. Obydwa przywiązują dużą wagę do szczegółów w swoim otoczeniu i narzucają zasady, których inni powinni przestrzegać w ich prywatnej przestrzeni. (np. „Nie wchodź tu bez zdejmowania butów”). Zarówno Jedynka, jak i Czwórka mogą wykazywać gniew. Przeciętne Jedynki są często krytyczne i drażliwe, ale zwykle z powodu nieskuteczności innych lub nieprzestrzegania ustalonych procedur. Przeciętne Czwórki są natomiast często krytyczne i wybredne wobec braku wrażliwości innych na ich emocje. Mogą czuć się zirytowane z powodu pozornej szorstkości innych.

Podobnie jak Jedynka, Czwórka może również czuć urazę, gdy inni nie doceniają ich głębi i kreatywności. Kiedy Czwórki czują się zranione w ten sposób, próbują ukarać sprawców, wycofując się emocjonalnie lub nawet fizycznie, odmawiając dalszej komunikacji. Z kolei przeciętne Jedynki nie odsuwają się od ludzi, ale narzucają swoje opinie i poglądy coraz bardziej natarczywie, kiedy ogarnia ich gniew na to, co uważają za nieodpowiedzialne zachowanie innych.

Zdarza się również, że zdrowa Czwórka zostaje pomyłkowo zidentyfikowana jako Jedynka, co może być dla niej komplementem, ponieważ wskazuje to, że osoba ta zintegrowała się z Jedynką i żyje z celem poza sobą. Na szczęście dla nich, niektóre Czwórki faktycznie integrują się i zaczynają manifestować rozsądek, umiar i pociąg do obiektywnych wartości zdrowych Jedynek. Co więcej, niektóre Czwórki mogą równie dobrze być nauczycielami i w sytuacji nauczania zostać wezwane do wyjścia poza swoje uczucia i stany wewnętrzne. Ale Czwórka, która naprawdę zintegrowała niektóre zdrowe cechy Jedynki, nadal jest Czwórką.

Pomimo tych różnic istnieją podobieństwa. Obaj są perfekcjonistami i niezadowoleni z rzeczy takimi, jakie są. Obaj często są sfrustrowani sobą i swoim otoczeniem, a inni mogą być postrzegani jako wybredni lub wybredni. Oba mogą być bardzo szczegółowe w swoim otoczeniu i „zasadach”, których chcą, aby inni przestrzegali w ich przestrzeni osobistej. („Nikt tu nie wchodzi bez zdjęcia butów”). Oba typy mogą być wściekłe: przeciętne Jedynki są często krytyczne i drażliwe, ale zwykle z powodu nieefektywności innych lub nieprzestrzegania uzgodnionych procedur. Przeciętne Czwórki są często krytyczne i wybredne wobec braku świadomości innych na temat ich wrażliwości. Mogą odczuwać irytację z powodu pozornej szorstkości innych. Podobnie, Czwórki mogą również odczuwać urazę, gdy czują, że inni nie doceniają ich głębi i kreatywności. Zdenerwowane w ten sposób Czwórki próbują ukarać przestępców przez zimne wycofanie się emocjonalne lub nawet fizyczne. Odmawiają dalszej komunikacji. Przeciętni nie odsuwają się od ludzi. Wręcz przeciwnie, coraz bardziej natarczywie narzucają sobie i swoim opiniom innych, w miarę jak ogarnia ich złość na to, co uważają za nieodpowiedzialność innych.

Możliwe jest również, że okazjonalnie zdrowa Czwórka zostanie pomylona z Jedynką; taka błędna identyfikacja byłaby jednak komplementem dla Czwórki, ponieważ wskazuje, że on lub ona zintegrował się z Jednym i żyje z celem poza sobą. Na szczęście dla nich, niektóre Czwórki faktycznie integrują się i zaczynają manifestować rozsądek, umiar i pociąg do obiektywnych wartości zdrowych Jedynek. Co więcej, niektóre Czwórki mogą równie dobrze być nauczycielami iw sytuacji nauczania zostać wezwane do wyjścia poza swoje uczucia i stany wewnętrzne. Ale Czwórka, która naprawdę zintegrowała niektóre zdrowe cechy typu 1, nadal jest Czwórką i oprócz posiadania skrzydła Trójki lub Piątki, inne ważne cechy będą nadal obecne w ogólnej osobowości Czwórki.

Dwójki i Czwórki są często mylone ze względu na podobieństwa w triadzie serca oraz wysokim znaczeniu, jakie oba typy przykładają do swoich osobistych relacji. Jednak, aby uniknąć tych błędów, ważne jest, aby dokładnie określić, czym różnią się te dwa typy.

W przypadku błędów w identyfikacji typów, przyczyną jest zwykle zbyt wąskie rozumienie definicji typów. Na przykład, Dwójki mogą czasem błędnie uznać siebie za Czwórki, gdy przeżywają depresję lub zakończyły ważny związek. Jednak sama depresja nie oznacza przynależności do konkretnego typu. Również błędne postrzeganie Czwórek jako romantycznych, nie zawsze jest prawdziwe, a z kolei Czwórki, które doświadczyły stresu, nie zawsze będą zachowywać się jak Dwójki.

Podstawowe różnice między Dwójkami a Czwórkami są dość łatwe do zauważenia. Dwójki zwykle przyciągają ludzi do siebie i angażują ich nadmiernie, podczas gdy Czwórki mają tendencję do unikania innych i liczą na to, że to oni będą szukani. Dwójki starają się ratować innych, podczas gdy Czwórki szukają kogoś, kto uratuje je same. Dwójki są bardzo wrażliwe na uczucia innych, ale nie zawsze są świadome swoich własnych potrzeb i motywacji. Z kolei Czwórki są wrażliwe na swoje własne emocje, ale mogą nie zauważać ich wpływu na innych.

Tu także możliwe są błędne identyfikacje między typami skrzydłowymi 3w4 i 4w3. Podstawową różnicę między tymi typami można zauważyć w ich podejściu do życia emocjonalnego. Trójki skupiają się na zadaniach, wydajności i osiągnięciach. Oczywiście, Trójki mają uczucia, ale odkładają je na bok, kiedy muszą skupić się na swoich celach. W przypadku wielu Trójek, praca ma pierwszeństwo przez większość czasu. W miarę jak stają się mniej zdrowe, Trójki coraz częściej uważają swoje własne uczucia za „przeszkody” – irytujące czynniki, z którymi muszą sobie poradzić, ale które zakłócają ich skuteczność. Ich celem jest realizacja zadań, a dopiero później, jeśli jest na to czas, przetworzenie emocji.

Czwórki są niemalże przeciwieństwem Trójek. Oczywiście, również one chcą osiągać cele, ale gdy pojawiają się trudne emocje, Czwórki chcą zająć się nimi w pierwszej kolejności, zanim powrócą do swoich obowiązków. Im mniej zdrowa Czwórka, tym więcej czasu potrzebuje na uporządkowanie niepokojących uczuć i reakcji. Trójki uważają, że Czwórki, które poświęcają czas na sortowanie swoich uczuć, są nieprofesjonalne i niedojrzałe. Czwórki z kolei postrzegają zaangażowanie Trójek w osiąganie wyników jako nieautentyczne i płytkie.

Trójki częściej niż Czwórki mylą się co do swojego typu skrzydłowego. Dotyczy to zwłaszcza Trójek, które dorastały w rodzinach, w których doceniano wyrażanie siebie artystycznie. Mogą one mylnie sądzić, że tylko Czwórki są kreatywne, pomijając fakt, że wielu znanych artystów to właśnie Trójki.

Czwórki i Piątki mają wiele cech wspólnych. Oba typy są wycofane, mogą wykazywać indywidualistyczne i ekscentryczne zachowania, a także są wyjątkowo kreatywne. Jednak warto pamiętać, że istnieje większe ryzyko pomyłki przy próbie odróżnienia między typami 4w5 i 5w4.

Należy również zauważyć, że Piątki często mylnie są identyfikowane jako Czwórki, co wynika z uproszczonych definicji typów. Niektóre Piątki uważają, że Czwórki są bardziej zorientowane na uczucia, a Piątki są bardziej intelektualne. Z powodu swojego silnego odczucia emocji, niektóre Piątki zakładają, że muszą być Czwórkami, co szczególnie dotyczy kobiet. W rzeczywistości Piątki są często naukowcami lub inżynierami, podczas gdy Czwórki są kreatywnymi artystami. Oba typy mogą być twórcze, jednak ich style wyrażania kreatywności różnią się nieco od siebie.

Czwórki skupiają się na swoich emocjach i często wyrażają je w sposób, który wymaga reakcji emocjonalnej od innych ludzi. Ich twórczość artystyczna jest zwykle oparta na ich rodzinie, związkach i subiektywnych doświadczeniach. Piątki natomiast zwykle dzielą swoje emocje tylko z nielicznymi osobami. Ich uczucia często prowadzą ich do bardziej abstrakcyjnych form twórczej ekspresji, a ich prace są często bardziej eksperymentalne i dziwaczne.

Podsumowując, zarówno Czwórki, jak i Piątki są kreatywnymi i wycofanymi typami osobowości. Czwórki są skupione na wyrażaniu swoich emocji i mają tendencję do tworzenia autobiograficznej sztuki, podczas gdy Piątki wyrażają swoje emocje w sposób bardziej skryty, a ich prace są często bardziej abstrakcyjne i eksperymentalne.

Chociaż istnieją pewne podobieństwa między Szóstkami i Czwórkami, to jednak istnieje więcej różnic. Główną różnicą jest to, że Szóstki są zazwyczaj bardzo urokliwe i potrafią dobrze nawiązywać relacje z ludźmi. Mają zdolność nieświadomego wpływania na emocje innych, aby zyskać ich sympatię i stworzyć bezpieczne związki. Czwórki natomiast skupiają się przede wszystkim na swoich wewnętrznych stanach emocjonalnych i nie mają łatwości w tworzeniu więzi z innymi ludźmi – co jest łatwe dla Szóstek. Różnice między nimi wynikają również z ich różnych struktur psychologicznych: Czwórki to prawdziwi introwertycy, a Szóstki to mieszanka introwersji i ekstrawersji, czyli prawdziwi ambiwertycy, którzy mają cechy obu orientacji.

Nieporozumienia między tymi dwoma typami wynikają przede wszystkim z tego, że niektóre Szóstki myślą, że są Czwórkami z dwóch głównych powodów. Po pierwsze, niektóre Szóstki identyfikują się z negatywną stroną Czwórki, taką jak depresja, poczucie niższości, zwątpienie w siebie i beznadziejność. Myślą, że muszą być Czwórkami, ponieważ rozpoznają w sobie podobne cechy. Jednak różnica polega na motywacjach tych cech. Podczas gdy każdy typ osobowości może popaść w depresję, Czwórki czują się w depresji, gdy są rozczarowane sobą za to, że nie mogą zrealizować swojego potencjału. Pogrążają się w depresji, gdy uświadamiają sobie, że szukając siebie, zeszły na manowce i teraz muszą ponieść konsekwencje. Niezdrowe i przygnębione Czwórki są bardzo krytyczne wobec siebie samych za ściągnięcie tego na siebie lub za zgodę na to.

Z kolei Szóstki wpadają w depresję, gdy boją się, że zrobiły coś, przez co ich autorytety się na nie wściekną. Ich depresja wynika z samodyskredytacji; wynika z obawy, że władza jest zła i ukarze je. Depresja Szóstek jest więc egzogenna, pochodząca z zewnątrz i można ją złagodzić słowem otuchy ze strony autorytetu. Inaczej jest w przypadku Czwórek, których depresja jest endogenna, wynikająca z ich samooskarżeń.

Drugi punkt, który chcieliśmy przedstawić, to charakterystyka Czwórki jako indywidualisty. Niektóre Szóstki myślą, że ze względu na swój talent artystyczny, muszą być również Czwórkami. Jednak jak już zostało wspomniane w dyskusji o Czwórkach i Dziewiątkach, talent artystyczny nie jest wyłączną domeną Czwórek. Dlatego istnieje możliwość, że Szóstki również są artystami w różnych dziedzinach. Niemniej jednak, istnieją istotne różnice między Czwórkami a Szóstkami w pracy twórczej.

Ogólnie Szóstki częściej są artystami scenicznymi, podczas gdy Czwórki to oryginalni twórcy. Szóstki częściej są aktorami lub muzykami, niż poetami lub dramatopisarzami. Częściej wykonują dzieła innych niż tworzą własne. Nawet te Szóstki, które są kreatywne, tworzą w ramach mocno ustalonych zasad i stylów, lub celowo przeciwstawiają się tradycyjnym formom sztuki. W obu przypadkach, zarówno tradycja jak i sprzeciw wobec niej są ważnymi aspektami ich sztuki. Tematy, które poruszają w swojej pracy, dotyczą przynależności, bezpieczeństwa, rodziny, polityki, kraju i wspólnych wartości.

Natomiast Czwórki to indywidualiści, którzy podążają własną drogą, aby zbadać swoje uczucia i subiektywne stany osobiste. Ich sztuka jest znacznie mniej związana z tradycją lub reakcją na nią. Czwórki są mniej skłonne do wykorzystywania doświadczeń politycznych lub wspólnotowych jako tematu swojej pracy. Zamiast tego wybierają poruszanie swojego wnętrza, osobiste objawienia, ciemność i światło, które odkrywają w sobie podczas tworzenia. Słuchając swoich wewnętrznych głosów, nawet przeciętna Czwórka może mówić do uniwersalnej osoby lub nie komunikować się z nikim, przynajmniej z rówieśnikami. Mogą wyprzedzać swoje czasy nie dlatego, że starają się być buntowniczy lub awangardowi, ale dlatego, że opracowują własne formy, aby wyrazić swój osobisty punkt widzenia. Dla Czwórek ważna jest nie tradycja, ale osobista prawda. Tradycja jest jedynie tłem, na którym Czwórki rozgrywają swoje osobiste dramaty.

Czwórki i Siódemki to dwa bardzo różne typy osobowości, które trudno jest pomylić, chociaż mają pewne powierzchowne podobieństwa. Siódemki są skrajnymi materialistami, którzy dążą do posiadania wielu dóbr materialnych i doświadczeń, co czasem prowadzi do zblazowania i braku wrażliwości na innych. Z drugiej strony, Czwórki są przesadnie emocjonalne i pobłażają sobie w swoim fantastycznym życiu, koncentrując się na swoich uczuciach i fantazjach.

Oba typy mają jednak zamiłowanie do pięknych rzeczy, choć Siódemki są bardziej skłonne do zachłanności, podczas gdy Czwórki zadowalają się mniej rzeczami materialnymi, pielęgnując piękne przedmioty ze względu na ich piękno i uczucia, które piękno w nich budzi. Siódemki poszukują nowych doświadczeń, aby stymulować swoje zainteresowania i podnieść poczucie własnej wartości, podczas gdy Czwórki cieszą się swoimi estetycznymi doznaniami i emocjami.

Mimo tych różnic, istnieją pewne cechy, które łączą te dwa typy, takie jak skłonność do przesady i dekadenckiej zmysłowości. Siódemki robią to, aby się rozproszyć i uciec od niepokoju, podczas gdy Czwórki oddają się zmysłowości, aby wzmóc swoje emocje i uśmierzyć ból związany z samoświadomością.

Na samym początku wydawałoby się nieprawdopodobne, żeby Czwórki i Ósemki zostały ze sobą pomylone, jednak czasem tak się zdarza. Zazwyczaj to Ósemki mylą się z Czwórkami, ponieważ postrzegają siebie jako osoby o namiętnych i intensywnych uczuciach, co jest często prawdą. Podobnie, Ósemki mogą utożsamiać się z poczuciem wyobcowania i samotności, które są charakterystyczne dla Czwórek. Niemniej jednak, Ósemki radzą sobie z tymi uczuciami w zupełnie inny sposób niż Czwórki. Ósemki uczą się radzić sobie z niepewnością i słabościami, aby zachować niezależność i osobisty autorytet, podczas gdy Czwórkom trudno uwolnić się od ran z dzieciństwa i przeboleć je. Czwórki niekoniecznie chcą być zależne od innych, ale są skłonne polegać na innych, jeśli pomaga to im w przepracowaniu swoich uczuć lub rozwijaniu kreatywności.

Mimo że Ósemki są otwarte na odczuwanie swojej bezbronności, to starają się na tyle, na ile to możliwe, przygotować się na wszelkie niepewności i słabości w sobie. Ósemki mają tendencję do uważania, że uleganie tym uczuciom to luksus dla ludzi, którzy nie mają poważnych obowiązków. Czwórki z kolei wykazują swoją wrażliwość, ale są znacznie bardziej twardzi i kontrolujący, niż mogłoby się wydawać. Faktycznie, Czwórki są bardzo odporne i radzą sobie z emocjonalnymi trudnościami i stratami, które mogłyby doprowadzić do załamania u większości innych typów. W pewnym sensie, Ósemki są jak Czwórki wywrócone na lewą stronę.

Niektóre Dziewiątki myślą, że są Czwórkami, ponieważ posiadają talenty artystyczne i kreatywne skłonności. Jednak, tak jak w przypadku miłości, które nie są wyłączną domeną Dwójek, zdolności artystyczne nie są wyłączną domeną Czwórek. Inne typy osobowości również mogą być i często są artystami.

Mimo to, sztuka Czwórek jest zazwyczaj bardziej osobista i realistyczna niż sztuka Dziewiątek, która często wyraża wyidealizowane, mitologiczne i archetypowe światy. Dziewiątki są często utalentowanymi gawędziarzami, którzy tworzą historie z wyimaginowanych, fantastycznych światów, gdzie wszyscy żyją długo i szczęśliwie. Natomiast sztuka Czwórek wyraża głęboką tęsknotę za miłością, całością i znaczeniem. Czwórki często zajmują się tragicznymi tematami, ale znajdują w nich odkupienie poprzez przekroczenie samego siebie, podczas gdy Dziewiątki czerpią pocieszenie z zwykłego życia i prostych sytuacji.

Głównym powodem, dla którego te typy mogą być mylone, jest to, że oba są typami wycofanymi. Czwórki wycofują się od innych, aby chronić się i dać sobie czas na radzenie sobie z emocjami, podczas gdy dziewiątki są wycofane w sensie, że odwracają uwagę od ludzi lub sytuacji, które im zagrażają. Z jednej strony Dziewiątki odcinają się emocjonalnie, aby uniknąć nieprzyjemnych doświadczeń, a z drugiej strony Czwórki rozmyślają nad swoimi obawami, próbując się z nimi pogodzić. Czwórki są świadome swoich emocji, ale często zmagają się z nimi w ciszy.

Oba typy osobowości mogą być nieśmiałe, roztargnione, zdezorientowane i oderwane od rzeczywistości. Jednak, Dziewiątki są oderwane zarówno od świata zewnętrznego, jak i od swoich emocji, podczas gdy Czwórki wycofują się z tego, co sprawia im ból. Dziewiątki patrzą na świat przez różowe okulary, co pozwala im czerpać pocieszenie z prostych sytuacji, podczas gdy Czwórki widzą świat z perspektywy obserwatora, czując się często wyobcowane i nie pocieszone.

To opracowanie jest adaptacją rozdziału 6 poprawionego drugiego wydania Understanding the Enneagram (Don Riso i Russ Hudson, 2000).